Historia logo

Historia ewolucji znaku firmowego w przyśpieszonym tempie pokazuje, czym chciała być, czym była i jakimi wartościami kierowała się dana firma w kolejnych etapach rozwoju. Nie inaczej jest w przypadku Banku Gospodarstwa Krajowego. Śledząc identyfikację wizualną banku możemy odczytać, jakie zmiany na przestrzeni lat dokonywały się w społeczeństwie, w gospodarce czy na samym rynku finansowym.

Niezbyt spójnie, ale dostojnie – identyfikacja wizualna BGK w czasach II Rzeczpospolitej

W Polsce po 1918 r. zaczęło obowiązywać nowoczesne prawo patentowe, które przewidywało możliwość zastrzeżenia znaku firmowego. Nic jednak nie wskazuje na to, że BGK podjął w tym kierunku jakiekolwiek działania. Mimo tego – świadomie bądź nie – bank używał form wizualnych, aby komunikować klientom swój status.

Na oficjalnych drukach, papeterii i budynkach nazwę banku przedstawiano w prostym, dostojnym zapisie, choć różnymi krojami pisma. Co ważne, nazwie zawsze towarzyszyło godło Rzeczypospolitej. Wykorzystanie orła odróżniało BGK od banków komercyjnych, takich jak Polska Kasa Opieki, której logo już wtedy miało cechy nowoczesnego narzędzia marketingu.

Jaki przekaz mała nieść tak dobrana identyfikacja? Aby odpowiedzieć na to pytanie, musimy uświadomić sobie kontekst, w jakim funkcjonowały te znaki. A także to, jak w dwudziestoleciu międzywojennym społeczeństwo postrzegało państwo, a postrzegało je inaczej niż dzisiaj. Po 1918 r. odrodzona, nowoczesna, niezależna państwowość dawała Polakom nadzieję na poprawę losu – na rozwój i wolność od zaborczej stagnacji gospodarczej.

Bank Gospodarstwa Krajowego chciał być postrzegany jako ważna składowa dynamicznego aparatu państwa, czyli – jako część niosąca fundusze na rozwój gospodarczy i społeczny. Odniesieniem dla BGK było dobro wspólne – rzecz pospolita, a nie nastawiony na krótkowzroczny zysk rynek komercyjny. Wrażenie to miało też wzmacniać wpisanie się w modernistyczny styl epoki.

Nie był to jeszcze czas, w którym BGK dbał o spójność swojej identyfikacji wizualnej. Odmienne zapisy nazwy i skrótu banku widniały na budynkach oddziałów (w Katowicach, w Łodzi, we Lwowie i we Włocławku), nad bramą wystawy mieszkaniowej na Kole (1935 r.) czy na stoisku banków polskich na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu (1929 r.). Ciekawe wariacje na temat logo banku znajdziemy też m.in. w wyłogach mundurów bankowych strażników i na sztućcach z bankowej stołówki.

Jeszcze inne wzory pojawiły się na emitowanych przez BGK papierach wartościowych. Warto zauważyć, że to z obligacji, które wpisywały się w styl polskiego art déco, projektanci czerpali inspirację podczas projektowania oficjalnego logo banku w XXI w.

Ezoteryczne działanie piramidy, czyli logo z początku lat 90.

Reaktywowany bank – oprócz obsługi funduszy publicznych – prowadził też działalność detaliczną. Od przedwojennej instytucji różniło go przede wszystkim rozszerzenie zakresu aktywności. I to mimo skromniejszej bazy finansowej i lokalowej.

BGK zaczął też pełnić funkcję agenta emisji obligacji Skarbu Państwa. Nawiązywało to do przedwojennych tradycji banku jako instytucji, która pośredniczyła w realizacji polityki gospodarczej kraju.

Atmosfera wolnorynkowej rzeczywistości sprawiła, że odrodzony bank zdecydował się na wprowadzenie nowoczesnej identyfikacji wizualnej. Co ciekawe, w sprawozdaniu z 1990 r. i na wydawanych wtedy książeczkach czekowych w logo BGK pojawiła się piramida. Za tym pomysłem stał Czesław Gawłowski – pierwszy prezes instytucji po 1989 r. Piramida miała być nie tylko symbolem magicznym (nieśmiertelność, koło życia), ale i ochronnym (ezoteryczna energia, którą piramidy mają emanować i chronić osoby przebywające w pobliżu).

Bryłowy i trójwymiarowy krój pisma, który zastosowano w logo, oddawał ducha czasu. To wtedy graficy zaczęli wykorzystywać w swojej pracy komputer. Wielu projektantów w swoich pracach starało się też podkreślać, że nastała epoka kolorowego kapitalizmu. W przypadku BGK postanowili jednak nieco stonować, a jednocześnie nawiązać do historycznego pochodzenia instytucji. Na główny kolor logo wybrali brązowy. Miał on podkreślić tradycję i doświadczenie, jakie stoją za BGK.

Wizualny powrót do tradycji.

W latach 90. XX w. na najwyższych szczeblach administracji, ekonomii i finansów toczyły się dyskusje na temat różnych ról, jakie w nowej, wolnorynkowej rzeczywistości miał pełnić BGK. Jednym z nich było przejęcie funkcji agenta zagranicznych płatności państwa od Banku Handlowego, który pełnił tę rolę w okresie PRL.

W 1993 r. bank zaczął używać nowego logo, tj. anagramu przedstawionego tradycyjnym, stylizowanym krojem. Znak był oparty na motywie, który znajdziemy w liście zastawnym emitowanym przez BGK w latach 30. XX w. Nowa identyfikacja silnie nawiązywała do historii i tradycji instytucji – oparto ją na brązach i liściach akantu, a jednocześnie zauważalne było podobieństwo do logo Banku Handlowego. Inspiracja mogła mieć dwojakie znaczenie. Być może kierownictwo, wywodzące się z Banku Handlowego, z ówczesnym prezesem – Mariuszem Stolarzem, chciało czerpać inspirację ze sposobu, w jaki instytucja ta wizualnie podkreślała swoją długowieczność. Mogło też chodzić o zaakcentowanie przejęcia zadań, z którymi do tej pory kojarzony był Bank Handlowy.

Impuls, dzięki któremu realizują się plany i ambicje

W 2014 r. w BGK dokonał się graficzny zwrot ku nowoczesności.

Postęp i profesjonalizacja, które na przestrzeni ostatnich lat następują w naszym banku, powinny mieć odzwierciedlenie w wizerunku marki. Rozwijamy się, inwestując w ludzi, technologie i coraz szersze kompetencje. Aby rynek to dostrzegł, musimy także inwestować w wizerunek.

Tłumaczyła wówczas zmianę Adrianna Lepka – dyrektor komunikacji BGK.

Modyfikacja ta objęła wszystkie elementy identyfikacji wizualnej oraz styl komunikacji marketingowej. Najbardziej widoczną zmianą wizerunkową było nowe logo, w którym pojawiły się kwadraty. Kwadrat podświadomie sugeruje oparcie, solidność i stabilizację. Jest on również chętnie wykorzystywanym symbolem w identyfikacji innych banków (Raiffeisen Bank, DB czy Société Générale).

W przypadku logo Banku Gospodarstwa Krajowego mniejszy, czerwony kwadrat symbolizuje impuls, dzięki któremu przedsięwzięcie może nabrać rozpędu. Większy czworokąt reprezentuje natomiast efekt inwestycji. To przestrzeń, w której realizują się plany i ambicje klientów BGK.